GEKLUNGEL IN MIDDEN-DRENTHE

Hoeveel bestuurlijke treurigheid kun je in één beeld vatten? Deze foto van een burgemeester en 4 wethouders in het Dagblad van het Noorden (DvhN) van 17 januari 2019 geeft dat feilloos weer en spreekt boekdelen over in welk een triestheid de Midden-Drentse politiek zich momenteel bevindt. En dat is helaas geen nieuw gegeven. De geschiedenis dreigt zich te herhalen. Want in 2014 ruzieden de burgemeester, wethouders en raadsleden  onderling ook al met elkaar en trad uiteindelijk burgemeester Jan Broertjes (VVD) af.

Nu zit er een stuntelende burgemeester Mieke Damsma (D66), die als portefeuillehouder personeelszaken het bestaat om in 4 dagen tijd 2 versies in omloop te brengen van een onderzoeksrapport van het bureau BMC naar de werkomstandigheden in het gemeentehuis. Gemeenteraadsleden krijgen zonder enige tekst en uitleg, 4 dagen na het uitbrengen van het eerste rapport op 15 januari j.l., via haar eigen mail en zonder nadere toelichting een tweede, gewijzigde versie van de burgemeester. Er zijn anonieme brieven, die aan raadsleden en de media verstuurd zijn en waar zoveel kernen van waarheid in zitten dat een van de raadsleden van de coalitiepartijen tot de vraag komt: weet de burgemeester wel wie de mol is in het gemeentehuis?

Veel publicitaire bombarie, een gemeentesecretaris die ogenblikkelijk geslachtofferd wordt, een management-team dat van onkunde wordt beticht en een gemeenteraad die in verwarring tijdens een extra vergadering bijeen komt op 28 januari j.l. omdat met name drie oppositiepartijen en één collegepartij opheldering willen.

Verbijsterd

Wie die raadsvergadering heeft gevolgd moet in verbijstering zijn achter gebleven. Want echte helderheid over waarom er 2 versies van het BMC-rapport zijn verschenen kwam er niet. Burgemeester Mieke Damsma ging zelf diep door het stof en gaf toe dat er met het uitbrengen van die 2 versies toch een ernstige fout was gemaakt. Maar verwonderlijk is dat ook weer niet, want communicatief loopt de gemeente Midden-Drenthe al jaren op gehandicapte benen en mankeert er van alles aan de onderlinge communicatie en de communicatie met de inwoners. Enige professionaliteit was daar op zijn plaats geweest en dan waren vermoedelijk fouten, zoals nu met de presentatie van het BMC rapport, ook voorkomen. Knulligheid in het kwadraat.

Terug naar waar het om gaat: de kwaliteit van het besturen van de gemeente Midden-Drenthe. De problemen binnen het gemeentelijke ambtenaren-apparaat bestaan al jaren. Dat is een publiek geheim. Maar omdat tijdens het burgemeesterschap van Jan Broertjes de partijen in de raad voortdurend rollebollend over straat gingen en verbale oorlogen uitvochten, mocht interim-burgemeester Ton Baas (VVD) vanaf 31 oktober 2014 bestuurlijke orde op zaken stellen. Het bestuurlijke en politieke klimaat en cultuur en de onderlinge verhoudingen moesten verbeterd worden, luidde de opdracht.

En dat leek hem alleszins gelukt te zijn. Bij zijn vertrek op 12 december 2017 kreeg hij zelfs als waardering de gemeentelijke erepenning.

De eerlijkheid gebiedt hier te vermelden dat aan de werkcultuur op het gemeentehuis door dezelfde Baas kennelijk amper of geen aandacht is geschonken, zo blijkt nu via BMC. Een klein smetje. Maar zijn prioriteiten lagen kennelijk elders.

Burgemeester

Met de komst van Mieke Damsma als burgemeester op 14 december 2017 en na de installatie van de nieuwe wethouders op 24 mei 2018 werd zij verantwoordelijk voor personeelszaken. Uiteindelijk besloot ze – na besluitvorming in B&W en vertrouwelijk overleg met de fractievoorzitters in augustus – tot het BMC onderzoek. Dat lijkt allemaal zeer daadkrachtig. Maar de klungelige manier van haar presentatie en haar politiek, bestuurlijke communicatie past in het beeld dat na ruim een jaar over deze burgemeester bij velen in Midden-Drenthe bestaat.

Binnen de gemeenteraad wordt de kritiek op haar functioneren, helemaal na het gestuntel rond dit BMC-rapport, ook steeds luider. Maar openlijk durven deze criticasters er niet voor uit te komen. Het zou ook een gotspé zijn als je binnen 5 jaar 2 keer de door je zelf voorgedragen en uiteindelijk benoemde burgemeester als incapabel kwalificeert.

Verdrietig was het dat de in maart 2017 door de vertrouwenscommissie voorgedragen burgemeester Bert Swart (CDA) van Zuidhorn op 29 juni van dat jaar overleed. De zoektocht naar een nieuwe burgemeester moest opnieuw beginnen. De vertrouwenscommissie had in 2017 natuurlijk kunnen kiezen voor de toenmalige wethouder en waarnemend burgemeester van Emmen Bouke Arends (PvdA), die op het ambt in Midden-Drenthe gesolliciteerd had. Maar Bouke Arends kende twee gezichten en dat vond de vertrouwenscommissie niet gewenst. Inmiddels is deze PvdA’er sinds 18 december 2018 burgemeester van de meer dan 100.000 inwoners tellende gemeente Westland.

Overigens had de vertrouwenscommissie van de gemeenteraad bij de benoeming van Jan Broertjes in 2008 de huidige burgemeester van Assen Marco Out (vroeger VVD nu partijloos) op nummer 2 gezet. Out werd in datzelfde jaar nog benoemd tot burgemeester van Borger-Odoorn en speelde zich vanuit die functie nadrukkelijk in de kijker richting het ambt in de Drentse hoofdstad Assen.

Over (on)gelukkige keuzes van de Midden-Drentse vertrouwenscommissies gesproken. Maar in Midden-Drenthe werd op 14 december 2017 dus Mieke Damsma als nieuwe burgemeester geïnstalleerd.

De partijen

Van de coalitie-partijen CDA en VVD zul je geen krasse woorden over de burgemeester horen. Saai en gezagsgetrouw zijn de fractievoorzitters van deze partijen.

CDA-fractievoorzitter Marinus Louissen bestaat het zelfs om in zijn van te voren geschreven speech tijdens de tumultueuze raadsvergadering op 28 januari de burgemeester al te bedanken voor haar antwoorden, terwijl hij toen nog niet eens wist wat diezelfde burgemeester op de vragen vanuit de gemeenteraad zou gaan zeggen. “Begrijpt die man zelf wel wat hij allemaal zegt,” riep mijn buurman op de publieke tribune, afkomstig uit Westerbork. (“Ik ben ook nog een CDA stemmer,” voegde hij er nadien aan toe.)

Jannes Kerssies van Gemeentebelangen Midden-Drenthe staat er om bekend dat hij een scherpe tong heeft en met rake oneliners kan komen. Maar nu hij met de van D66 naar zijn partij Gemeentebelangen Midden-Drenthe overgelopen wethouder Erjen Derks in het college van B&W is vertegenwoordigd, lijkt hij steeds meer de Pechtold van deze gemeenteraad te worden.

Net niet meer echt durven zeggen wat je op je hart hebt, want je bent nu als collegepartij mede verantwoordelijk, je moet schipperen en laveren. Dat past Kerssies niet en die rol gaat de komende tijd ongetwijfeld nog meer knellen als er andere heikele voorstellen en moeilijke dossiers op tafel gaan komen.

Nieuwkomend fractievoorzitter Henk Heideveld van de ChristenUnie nam de kort door de bocht route en moet duidelijk nog wennen aan zijn rol. Verbaal niet zo begaafd en geslepen als zijn voorganger (ex-wethouder en nu fractiegenoot Gert Jan Bent) kan hem in ieder geval lef, durf en duidelijkheid niet ontzegd worden.

Dan de PvdA. In die fractie zit het niet helemaal lekker sinds Joop Kramer hier de fractievoorzitter is. Een keurige, netjes formulerende man, die op ambtelijke toon telkens een zalvende boodschap wil brengen. Politiek bedrijven lijkt hem vreemd. En laat nu juist de gemeenteraad het podium zijn waar je als politicus voor de burgers dient op te komen. Zijn fractiegenoten Dirk Jan Keegstra en Jan Beugel tonen wat dat betreft aardig wat meer politieke fleur en kleur.

De roep om terugkeer van de vorige fractievoorzitter Bennie Muskee wordt binnen de sociaal-democratische kring steeds luider. Muskee moest door ziekte bij de afgelopen verkiezingen helaas een stapje terug doen. Maar in zijn inner circle geeft hij aan een terugkeer niet uit te sluiten. Bij andere fractievoorzitters wist Muskee beter de juiste snaar te raken voor goede onderlinge verhoudingen dan Joop Kramer. De manier waarop Kramer tijdens de extra raadsvergadering probeerde Charles de Haas van Gemeentebelangen SBW te fileren over diens publicitaire rol en spel in dit proces, verraadt dat hij het politieke spel niet echt beheerst.

De Haas is een geslepen vos in het plaatselijke politieke landschap. Je zou haast denken dat hij al sinds 1874 lid is van de gemeenteraad. Charles de Haas is een straatvechter, een politicus die recht voor zijn raap en niet altijd met evenveel tact zijn boodschap voor het voetlicht brengt. Daarmee overspeelt hij geregeld zijn hand en nemen anderen hem minder serieus. Daar heeft hij zelf overigens schijt aan. Anderzijds is Charles de Haas wel puur en helemaal zichzelf. Niet bang om man en paard te noemen en om op onderzoek uit te gaan. En dat is niet altijd gewenst in de Midden-Drentse politiek.

De Haas maakt er geen geheim van dat hij op de man speelt. Wie zijn laatste 5 vragen van 19 januari j.l. aan het college van B&W over het BMC-rapport leest, merkt dat hij als enige openlijk kritiek uit op de burgemeester.

Binnen D66, de eigen partij van de burgemeester, wordt er overigens ook aardig over haar gemord en gemopperd. Maar dat blijft tot nu toe binnenskamers. Fractievoorzitter Harma van der Roest was tijdens de extra raadsvergadering aardig bedeesd in haar benadering en vraagstelling. Het fanatieke, heilige politieke vuur lijkt een beetje geblust na haar herverkiezing vorig jaar. En binnen D66 wordt ook al volop gespeculeerd over de vraag wanneer ze wordt opgevolgd door fractiegenoot Arnoud Knoeff.

Blijft de eenmansfractie van GroenLinks, eenpitter Rudie Weima. In een aantal zinnen analyseert hij de zaken, maar zet het niet op superscherp.

Verkild

Zie hier het politieke décor. Waar zitten dan momenten het afgelopen jaar waardoor het bestuurlijke klimaat in Midden-Drenthe weer is verkild?

Dat begon bijvoorbeeld al op 21 maart 2018, op de dag van de gemeenteraadsverkiezingen. Tot ergernis van meerdere fractievoorzitters en raadsleden liet burgemeester Damsma in de media die dag optekenen dat ze voor “haar politieke kleur gaat en dat is D66” en dat ze “voor” het afschaffen van het raadplegend referendum gestemd heeft. Juist een burgemeester past het om de onpartijdigheid, helemaal op een verkiezingsdag, hoog in  het vaandel te hebben, riepen een aantal ontstemde fractievoorzitters en raadsleden.

In april 2018 kwam er al snel een vervolg, toen een bekende inwoner van Westerbork, Harrie Lever, een hem onwelgevallige oude, dikke eik aan de Pieterbergweg inzaagde, zodat die volgens kenners over niet al te lange tijd het loodje legt.

Tegenover redacteur Ron de Vos van de Krant van Midden-Drenthe gaf Lever ruiterlijk toe dat hij dat gedaan had. PvdA’er Jan Beugel, die er vragen over stelde aan de burgemeester, kreeg daarop als antwoord dat zij er niets aan kon doen omdat “niet te achterhalen is wie de dader is”. Eigenaardig als de man met naam en toenaam in de krant staat. Maar ja, Lever is een lastpost. Dat weten ze op het gemeentehuis maar al te goed.

Politie

In diezelfde maand april is er opeens ophef over een mededeling van politiewoordvoerder Paul Heidanus dat het politiebureau in Beilen – het enige bureau nog in de gemeente – gesloten wordt in 2019. Raadsleden, inwoners en ondernemers zijn verontrust, melden het DvhN en RTV Drenthe. “We gaan samen met de politie in gesprek over de mogelijkheden,” oppert de burgemeester, verantwoordelijk voor de openbare orde en veiligheid. Voorzitter Marc Bosscha van de ondernemersvereniging in Beilen is met zijn opmerking “Kennelijk is er de afgelopen maanden geen donder gedaan” niet de enige die ontstemd is over de softe wijze waarop de burgemeester deze problematiek aanpakt. En tot op heden is nog steeds niet duidelijk of er wel een politiebureau blijft. Blijft er alleen een politiepost, dus een kantoorvoorziening in bijvoorbeeld het gemeentehuis, dan betekent dit bijvoorbeeld dat er geen politieauto’s meer permanent in Midden-Drenthe gestationeerd zijn, maar dat deze vanuit buurgemeenten moeten komen.

 

 

 

De publieke optredens van de burgemeester wekken soms ook ergernis op. Bijvoorbeeld als ze als burgemeester afgelopen jaar voor het eerst op 4 mei bij de herdenking op het kampterrein in Westerbork aanwezig wil zijn. Iedereen weet dat dit altijd een druk bezochte herdenking is waar tijdige aanwezigheid vereist is. Tot ergernis van de organisatie komt de burgemeester veel te laat en wordt met kunst- en vliegwerk nog net op tijd op de plek gebracht waar ambtsdragers vertegenwoordigd zijn.

“Heibel in Midden-Drenthe om commissiesamenstelling” kopte het DvhN op 15 juni 2018. In een chaotische raadsvergadering moest er gepraat en gestemd worden over de samenstelling van de raadscommissies. 

 

Daar kwamen de fracties onderling niet uit. Regievoering van de voorzitter van de gemeenteraad ontbrak en ontbreekt volgens veel raadsleden nog steeds. Waarop De Haas destijds uitriep: “Ik vind de procedure zo slecht, het begint bijna weer te lijken op de situatie onder Jan Broertjes.”

En wat te denken van haar speech tijdens het ontbijt voor de deelnemers tijdens de Drentse Fiets4Daagse op 25 juli 2018, waarbij de burgemeester niet wist welke dag van de Fiets4Daagse het was. Om vervolgens restaurant-, brasserie-, catering- en horecabaas Bertus Witteveen zo nadrukkelijk op een voetstuk te plaatsen, dat de rest van de horeca-bazen verbleekten als onbetekenend voetvolk. Terwijl Bertus Witteveen, terecht geprezen als aanjager van tal van activiteiten, zelf altijd graag gaat voor het collectief en andere horeca-ondernemers in Westerbork evengoed hun steentje bijdragen.

Ergernis is er ook bij alle fracties als de burgemeester eind 2018 nog steeds niet de namen kent van alle raadsleden.

Daadkracht

De vraag rest dan ook: wat broedt er nog meer onderhuids binnen de raad? Is er sprake van karaktermoord als je allemaal feiten over de nieuwe burgemeester op een rij zet? Of geeft het juist een trend aan en beïnvloedt het de bestuurbaarheid van de gemeente?!

Krijgen we een nieuwe explosie als in 2014, waarbij er uiteindelijk een bestuurlijke verlamming optreedt waar de inwoners van Midden-Drenthe vooral niet bij gebaat zijn?

Juist in deze tijd wordt er daadkracht gevraagd. Daadkracht van een college van B&W dat wel heel erg weinig ervaring heeft. Burgemeester Mieke Damsma is in deze functie nu ruim een jaar actief. Wethouder Dennis Bouman (PvdA) is op 15 december 2016 voor het eerst als wethouder benoemd, dus heeft net 2 jaar ervaring. Helemaal nieuw en kersvers in deze functie zijn Annique Snijders (VVD, vanaf 2015 in de gemeenteraad), Erjen Derks (nu Gemeentebelangen MD, daarvoor vanaf 2014 raadslid voor D66), net als Jan Schipper (CDA en 12 jaar in de raad).

In dit politieke klimaat zullen zij samen met de opgewonden gemeenteraad de gemeente moeten besturen. Dat er amper twee dagen na de extra raadsvergadering alweer commotie ontstond over de knulligheid bij het verordoneren van de sluiting van een bloemenautomatiek in Smilde, heeft ook weer met het gebrek aan goede aansturing en communicatie te maken. Handhavers die tegen bloemenman Jan Vos en zijn vrouw Yvonne vertellen dat de bloemenautomatiek aan de Hoofdweg 108 verwijderd moet worden. Waarom? Dat wisten de handhavers van de gemeente zelf ook niet, meldt RTV Drenthe op zijn website. Portefeuillehouder handhaving: burgemeester Mieke Damsma.

Overigens meende de tussentijds afgetreden burgemeester Jan Broertjes nog even op Twitter zijn gram te moeten halen met het incident bij de Smildeger bloemenman en -vrouw. “Nu snap ik waarom de ambtenaren van Midden-Drenthe overbelast zijn. Te treurig voorwoorden,” schreef Broertjes, verwijzend naar het bericht van RTV Drenthe hierover, dat hij hierover op Twitter plaatste, vergezeld van 2 ‘applaus-handjes’. 

Maar het was dezelfde Jan Broertjes onder wiens verantwoordelijkheid als burgemeester de nu op een zijspoor gerangeerde gemeentesecretaris Aline Pruntel met ingang van januari 2014 werd benoemd. Spuug nooit in de ruif waaruit je zelf gegeten hebt.

Samenvattend

Het hiervoor beschrevene kun je toch niet meer toeschrijven aan incidentele bestuurlijke knulligheid. Hier zit een trend achter. Het is zowel aan het college van B&W als de gemeenteraad om samen uit deze impasse te komen. Voor de inwoners van de gemeente Midden-Drenthe. Die verdienen beter dan dit gestuntel en geklungel.

“In Midden-Drenthe bouwen we samen aan onze samenleving. Inwoners, ondernemers, organisaties én de gemeente.” Zo begint het coalitie-akkoord dat is ondertekend door de wethouders en de collegepartijen PvdA, CDA, VVD en Gemeentebelangen MD.

Van dat SAMEN merken we nog weinig als inwoners.

“Met elkaar maken we het verschil. We maken onze gemeente leuker, mooier, nog meer leefbaar,” vervolgt dat coalitie-akkoord. Nou daar heb ik eveneens nog weinig van gemerkt. Hoogste tijd dus om daar keihard aan te gaan werken.

Er wordt op u gelet!